Η κρεμμυδόσουπα είναι από τα πλέον χαρακτηριστικά και δημοφιλή πιάτα της κλασικής γαλλικής κουζίνας, ιδανική για κρύες χειμωνιάτικες βραδιές πριν το χουζούρεμα μπροστά στο τζάκι με ένα ποτήρι κρασί. Απόλυτα χορταστική και προκλητικά νόστιμη μπορεί κάλλιστα να είναι το κύριο πιάτο σε ένα κάζουαλ τραπέζι. Παρόλη την ταπεινότητα των υλικών της και την σχετικά απλή διαδικασία
παρασκευής, βρίσκω πως αποτελεί ένα πιάτο-αφορμή για να καλέσεις καλούς φίλους. Έχοντας την μαγική ικανότητα να εξασκεί γοητεία σε όλες τις αισθήσεις, προκαλεί εν τέλει μεγάλο ενθουσιασμό στο τραπέζι.
Υλικά (για 4 άτομα)
50 γρ. βούτυρο
3 κ.σ. ελαιόλαδο
800 γραμ. καθαρισμένα λευκά κρεμμύδια (περίπου 8-10), κομμένα σε φέτες ή και ροδέλες
1 κ.γ. ζάχαρη
2 κ.σ. αλεύρι
200 ml κρασί λευκό
1 κ.γ. θυμάρι
1 φύλλο δάφνη
2 lt. ζωμό βοδινού ζεστό (αν δεν κάνετε τον δικό σας, χρησιμοποιείστε μόνο 1 κύβο ψυγείου για τα 2 λίτρα νερό για να μην καπελώσει την γεύση του κρεμμυδιού)
2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένο (προαιρετικά)
30 ml. cognac, Armagnac ή brandy (προεραιτικά)
μισή μπαγκέτα ψωμί κομμένη σε 8-12 φέτες 1 εκατ.
100 γρ. γραβιέρα Ελβετίας (ή έμμενταλ Ελβετίας) τριμμένη
Εκτέλεση:
Προθερμαίνετε τον φούρνο στους 160º βαθμούς C.
Προετοιμάζετε τη σούπα: Στο μάτι της κουζίνας, βάζετε το βούτυρο και το λάδι να κάψουν σε χαμηλή φωτιά μέσα σε κατσαρόλα για σούπα. Ρίχνετε τα κρεμμύδια και ανακατεύοντάς τα κάθε λίγο και τα σοτάρετε για 20 περίπου λεπτά σε χαμηλή φωτιά, ώστε να χάσουν τα υγρά του χωρίς να καούν.
Κάνετε τα κρουτόν: Σε ένα ταψί στο μέσον του φούρνου, βάζετε τις φέτες του ψωμιού να φρυγανιστούν καλά (για περίπου 25 λεπτά, αν το ψωμί είναι φρέσκο) ώστε να μπορέσουν να επιπλεύσουν στη σούπα ως κρουτόν και να μην διαλυθούν μόλις μπούν στο υγρό. Κάθε 8-10 λεπτά τις γυρνάτε έχοντας τον νου σας σ’ αυτές, ενόσω προχωράτε τη συνταγή. Οι φέτες δεν χρειάζεται να μαυρίσουν αλλά απλώς να πάρουν χρώμα και να είναι απόλυτα ξερές. Όταν γίνουν, τις αφαιρείτε απ’ τον φούρνο.
Ολοκληρώνετε το μαγείρεμα: Μετά τα πρώτα 20 λεπτά σοτάρισμα, προσθέτετε τη ζάχαρη και ανακατεύετε για περίπου 5 λεπτά τα κρεμμύδια ώστε να καραμελώσουν και να πάρουν χρώμα και γεύση. (Σημ: Τα κρεμμύδια μπορούν να πάρουν αρκετά πιο σκούρο χρώμα απ' αυτό στις φωτογραφίες μας, όπου η παρασκευή ακολούθησε πιο ελαφρά διάθεση). Προσθέτετε το αλεύρι και ανακατεύετε για άλλα 2-3 λεπτά. Καθώς το αλεύρι αφαιρεί τα υγρά, προσθέτετε αμέσως το κρασί (και το μπράντυ αν χρησιμοποιήσετε) και αφήνετε άλλα 2-3 λεπτά μέχρι να μειωθεί στη μέση περίπου το υγρό και να εξατμιστεί όλο το αλκοόλ αφήνοντας μόνο τη γεύση. Προσθέτετε τον ζωμό, το θυμάρι, τη δάφνη, αλάτι, πιπέρι και το σκόρδο (αν χρησιμοποιήσετε). Βράζετε τη σούπα για άλλα 20-25 λεπτά (μέτρια προς χαμηλή φωτιά) και την αποσύρετε απ’ το μάτι για τουλάχιστον 10 λεπτά ώστε να πέσει η θερμοκρασία της (στη συνέχεια δεν θα πρέπει να βράζει στον φούρνο).
Σημείωση: Μέχρι αυτό το στάδιο η κρεμμυδόσουπα μπορεί να γίνει αρκετά νωρίτερα και να ζεσταθεί λίγη ώρα πριν σερβιριστεί (χαμηλή φωτιά) και πριν το τελευταίο στάδιο του γκρατιναρίσματος στα πιάτα.
Γκρατινάρετε τα πιάτα: Προθερμαίνετε το γκριλ στους 200°-220º βαθμούς C. Βάζετε την κρεμμυδόσουπα μέσα σε ατομικά πυρίμαχα σκεύη, γεμίζοντάς τα αρκετά κοντά στο χείλος τους (τα γκρατιναρισμένα κρουτόν θα πρέπει να προεξέχουν απ’ το πιάτο) και προσθέτετε σε κάθε πιάτο 2-3 απ’ τις φρυγανισμένες φέτες ψωμιού και πάνω τους το τριμμένο τυρί. Τα τοποθετήτε κάτω απ’ το γκριλ, στο ψηλό ράφι του φούρνου και τα παρακολουθείτε για 4-6 λεπτά (ανάλογα με το φούρνο) μέχρι να λιώσει το τυρί και να πάρει χρώμα. Αφαιρείτε με πολλή προσοχή τα ζεστά γεμάτα πιάτα απ΄τον φούρνο και τα μεταφέρετε στο τραπέζι.
